Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2013
Κολομβία : Διαπραγματεύσεις που αγνοούν το κοινωνικό κίνημα
Lemoine Maurice, [Λογοθέτης Χάρης (μτφ)] Le Monde Diplomatique
Στις 27 Αυγούστου 2012, στη Μπογοτά, ο πρόεδρος της Κολομβίας, Χουάν Μανουέλ Σάντος, ανακοίνωνε την έναρξη ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με τις Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC), με την παρουσία εκπροσώπων των εργοδοτικών οργανώσεων, αλλά όχι και του κοινωνικού κινήματος.Θα καταστεί, άραγε, δυνατόν να τερματιστεί η ένοπλη σύγκρουση χωρίς να εισακουστούν οι διεκδικήσεις που την πυροδότησαν πάνω από πενήντα χρόνια πριν ;
Μόνο λίγες μηχανοκίνητες πιρόγες επιτρέπουν να φθάσει κανείς στο Πουέρτο Ματίλδε και τα ταπεινά σπίτια του, δίπλα στα πρασινωπά νερά του ποταμού Σιμιτάρα. Μόλις πέσει το σούρουπο, ο συνοικισμός ξεθωριάζει μέσα στο σκοτάδι, καθώς δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα. Τη νύχτα, η καταρρακτώδης βροχή βομβαρδίζει τις λαμαρινένιες στέγες. Στις 8 το πρωί, διαλύοντας και τα τελευταία σύννεφα, ο ήλιος ήδη χτυπάει κατακούτελα. Το νερό που εξατμίζεται κάνει την ατμόσφαιρα βαριά. Έχεις ιδρώσει πριν ακόμη πατήσεις το πόδι σου στις γλιστερές σανίδες που είναι τοποθετημένες πάνω στη λάσπη και επιτρέπουν τις μετακινήσεις. Καθώς περπατάμε προς το Kέντρο Yγείας που δεν έχει ούτε γιατρό ούτε νοσοκόμα ούτε και το παραμικρό φάρμακο, ο πρόεδρος της δημοτικής επιτροπής δράσης, Κάρλος Ενρίκε Μαρτίνες, κάνει την προφανή διαπίστωση : « Όπως και τόσες άλλες περιοχές στην Κολομβία, η επαρχία της Μαγδαλένα Μέδιο ζει στο περιθώριο, στην απόλυτη στέρηση ».
« Τα εμπόδια συσσωρεύονται », συνεχίζει ο Λουίς Κάρλος Αρισανίγιο, υπεύθυνος παραγωγικών σχεδίων της Ένωσης Χωρικών της κοιλάδας του Σιμιτάρα (ACVC) : « Βία, έλλειψη εκπαίδευσης, ανεπαρκείς δημόσιες υπηρεσίες και δρόμοι, διαφθορά των τοπικών αξιωματούχων... Όλα αυτά πέφτουν στις πλάτες των χωρικών ». « Μετά τις αναγκαστικές μετακινήσεις τους λόγω της κρατικής τρομοκρατίας, οι χωρικοί, που έφθασαν εδώ από άλλες περιοχές, κατέλαβαν τις παρθένες εκτάσεις της κοιλάδας », διηγείται ο γενικός συντονιστής της ACVC Χιλμπέρτο Γκέρα. Ας το υπενθυμίσουμε : η χώρα, η οποία, τυπικά, θεωρείται δημοκρατία, βιώνει πάνω από έξι δεκαετίες εμφύλιας ένοπλης σύγκρουσης. Στις οργανώσεις της αντιπολίτευσης, οι οποίες γεννήθηκαν από αντίδραση στην καθεστωτική βία, απάντησε μια καταστολή που ξεπερνά σε ένταση τις αντίστοιχες πρακτικές των στρατιωτικών καθεστώτων της Νότιας Αμερικής : « Κάθε χρόνο, δολοφονούνται [στην Κολομβία] από τις ένοπλες δυνάμεις και τις παραστρατιωτικές ομάδες πολύ περισσότεροι άνθρωποι από όσους εκτελέστηκαν στη Χιλή στα δεκαεπτά χρόνια της δικτατορίας του στρατηγού Αουγούστο Πινοτσέτ [1] », σημείωνε το 2005 η Διεθνής Επιτροπή Νομικών.
Η Ακροδεξιά διεύρυνε τα όρια της βαρβαρότητας
Στην κοιλάδα του ποταμού Σιμιτάρα, η ACVC δημιουργήθηκε το 1996. 15.000 αγρότες στην αρχή, 28.000 σήμερα. « Είχαμε χάσει τα χωράφια μας, πολύ καλά χωράφια, κι έτσι, αποφασίσαμε να οργανωθούμε για να μην επιτρέψουμε να μας μετακινήσουν κι άλλη φορά », διευκρινίζει ο Γκέρα. Περισσότερο από αλλού, με αποκλεισμούς και σφαγές, οι παραστρατιωτικοί, με τη βοήθεια του κράτους, ερείπωσαν την περιοχή της Μαγδαλένα Μέδιο. Παρά τη διαρκή απειλή, η ACVC δημιουργεί μια αποκλειστική αγροτική ζώνη, με σκοπό να διασφαλίσει την αυτοσυντήρηση των κοινοτήτων. « Το σχέδιο αυτό αποτελεί μέρος της αντίστασης για να διαφυλάξουμε τη γη μας », εξηγεί ο Γκέρα, χωρίς να αποφύγει μια νότα πρόκλησης στη φωνή, καθώς είχε απειληθεί η ζωή του, διωκόταν δικαστικά και χρειάστηκε να αυτοεξοριστεί για κάποια χρόνια στη Βενεζουέλα.
Με εμφανή την ικανοποίηση, πατώντας πάνω στα πατάκια από παχύ χορτάρι, ο Γκέρα μόλις επισκέφθηκε το κέντρο αναπαραγωγής βουβάλων που βρίσκεται κοντά στον συνοικισμό. Οι πρώτοι από τους επιβλητικούς αυτούς búfalos ήταν προσφορά του προγράμματος « Ανάπτυξη και ειρήνη » του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και πολλαπλασιάστηκαν « επιτρέποντας μέχρι σήμερα σε πενήντα οικογένειες να ωφεληθούν από το κοπάδι της Ένωσης ». Ξεχειλίζοντας από ενέργεια, ο Αρισανίγιο συμπληρώνει : « Δείχνουμε στον κόσμο ότι, με την οργάνωση, μπορούμε να βρίσκουμε λύσεις ».
Αφού η πιρόγα τούς πήγε μέχρι έναν παλιόδρομο, οι δύο ηγέτες της Ένωσης παίρνουν το μονοπάτι για την Μπαράνκα Μπερμέχα, λιμάνι μεταφοράς πετρελαίου στις όχθες του ποταμού Μαγδαλένα, όπου βρίσκεται και η έδρα της ACVC. Όταν το όχημά τους περνά από το Ελ Τίγρε, ένα τοπωνύμιο της κοινότητας Γιόντο, διακόπτουν τη συζήτησή τους. Μια βαριά σιωπή πέφτει. Εδώ ήταν που οι παραστρατιωτικοί, πριν από την « απόσυρσή » τους, το 2005, έστηναν τακτικά ένα από τα μπλόκα τους. Εδώ ήταν που σταματούσαν τους χωρικούς που βρίσκονταν στις λίστες τους. Εδώ ήταν που...
Κανείς δεν το αρνείται, οι Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC) και ο Στρατός Εθνικής Απελευθέρωσης (ELN) κυκλοφορούν, επίσης, σε τούτη τη γη της θλίψης. Αλλά, όπως μας εκμυστηρεύτηκε ο Μαρτίνες, εκφράζοντας πάρα πολλούς, « δεν συμφωνώ να φορτώνεται όλη η ευθύνη για τη σύγκρουση στο αντάρτικο. Εδώ, η Ακροδεξιά διεύρυνε τα όρια της βαρβαρότητας ». Γνωρίζει για τι πράγμα μιλάει. Εκπροσωπώντας την Πατριωτική Ένωση (UP), από τη δεκαετία του 1980, υπήρξε τρεις φορές δημοτικός σύμβουλος στο Γιόντο. « Η περίοδος αυτή ήταν μια πολύ σκληρή, απάνθρωπη εμπειρία. Άφησε πίσω πολλές χήρες, πολλά ορφανά, πολλές εγκαταλειμμένες εκτάσεις ».
Η UP προέκυψε με πρωτοβουλία των FARC, στις 12 Μαρτίου 1984, στο πλαίσιο διαλόγου με τον τότε πρόεδρο, Μπελισάριο Μπετανκούρ, ο οποίος οδήγησε σε κατάπαυση του πυρός, που διήρκεσε δύο χρόνια. Η UP, διαθέτοντας στις τάξεις της αντάρτες που είχαν εγκαταλείψει τα όπλα ακριβώς για να δραστηριοποιηθούν πολιτικά μαζί με το Κομμουνιστικό Κόμμα και διάφορα προοδευτικά ρεύματα, είχε στόχο να δώσει τη δυνατότητα στην ένοπλη οργάνωση να επιστρέψει στην πολιτική ζωή, μόλις η ειρήνη θα εδραιωνόταν μέσω των κοινωνικών μεταρρυθμίσεων που είχε υποσχεθεί η κυβέρνηση. Στις εκλογές του Μαρτίου του 1986, η UP θα εκλέξει πέντε γερουσιαστές, εννέα βουλευτές, εικοσιτρείς δημάρχους μικρότερων πόλεων και πάρα πολλούς δημοτικούς συμβούλους. Δεδομένων των συνθηκών, μια θεαματική επιτυχία για πρώτη εμφάνιση στις εκλογές.
Μάταια... Σαν την παγίδα που κλείνει βίαια, οι παραστρατιωτικοί, με την παρασκηνιακή στήριξη των ενόπλων δυνάμεων και των μυστικών υπηρεσιών, εξαπολύουν διωγμό κατά των ηγετών, των στελεχών και των υποστηρικτών της αντιπολίτευσης. Λόγω βασανιστηρίων, δολοφονιών και εξαφανίσεων, οι νεκροί θα φτάσουν τουλάχιστον τους 4.500. Εκείνη την εποχή, έχοντας βγει από τις ζούγκλες της Κακετά και τις γραμμές των ανταρτών για να ενταχθεί στην UP, ο πρόσφατα εκλεγμένος βουλευτής Λουσιάνο Μαρίν Αράνγκο κάνει εσπευσμένα το αντίστροφο δρομολόγιο για να σωθεί και, με το όνομα Ιβάν Μάρκες, ξαναρίχνεται στον ένοπλο αγώνα. Από τις 18 Οκτωβρίου του 2012, ο Αράνγκο είναι επικεφαλής της αντιπροσωπείας των FARC, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση του Χουάν Μανουέλ Σάντος.
« Να συζητήσουν, να συνεννοηθούν και να τελειώνουμε », λέει αναψοκοκκινισμένος ο Μαρτίνες στο Πουέρτο Ματίλδε. Την ειρήνη, εδώ την ονειρεύονται. Όχι όμως οποιαδήποτε ειρήνη. « Την ειρήνη με κοινωνική δικαιοσύνη », δηλώνει με ανυπομονησία στο Σαν Πάμπλο ο Ινοσένσιο Πίνο, ρίχνοντας, ταυτόχρονα, μια σκοτεινή ματιά στη διμοιρία των στρατιωτών που φυλάσσουν την αποβάθρα, στις όχθες του ποταμού Μαγδαλένα. Στο Κανταγάγιο, επίσης στις όχθες του ποταμού, ο γηραλέος Ελίας Ροδρίγες με τους μεγάλους μαύρους κύκλους της κούρασης γύρω από τα μάτια του, επιμένει : « Ορισμένοι θεωρούν, και γελιούνται, ότι η κατάληξη των διαπραγματεύσεων πρέπει να είναι η παράδοση των ανταρτών. Στην πραγματικότητα, δεν μπορεί να υπάρξει τερματισμός της σύγκρουσης εάν δεν πραγματοποιηθούν αλλαγές, ιδιαίτερα μια αγροτική μεταρρύθμιση ». Εννοείται, συμπληρώνει στη Μπογοτά ο Χαβιέρ Κουάδρος, ένας από τους εκπροσώπους της Πατριωτικής Πορείας (Marcha Patriótica), στο πλαίσιο της οποίας δραστηριοποιούνται πολιτικά οι προηγούμενοι συνομιλητές μας, ότι « η διαπραγματευτική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη δεν μπορεί να περιοριστεί στις συναντήσεις των εκπροσώπων της κυβέρνησης με τους απεσταλμένους της ένοπλης αντιπολίτευσης, αλλά πρέπει να προβλέπει μηχανισμούς συμμετοχής και του κοινωνικού κινήματος ».
Η Μάρτσα, πολιτική πτέρυγα των ανταρτών ;
Οι λαϊκές οργανώσεις, που, φαινομενικά, είχαν εξαρθρωθεί από την καταστολή, επανεμφανίστηκαν δυναμικά στην πρωτεύουσα, στις 20 Ιουλίου 2010, με την ευκαιρία της επετείου των διακοσίων χρόνων από την ανεξαρτησία της χώρας, για « να διατρανώσουν την ενότητά τους απέναντι στην αστική τάξη ». Στη διαδήλωση αυτή, στη διάρκεια ενός cabildo abierto (ανοιχτό συμβούλιο), για πρώτη φορά έγινε αναφορά στην Πατριωτική Πορεία. Δύο χρόνια αργότερα, από τις 21 έως τις 23 Απριλίου 2012, συνασπισμός περιφερειακών ενωτικών κινήσεων και πρωτοβουλιών, η Μάρτσα, όπως αποκαλείται πλέον, συγκεντρώνει 80.000 διαδηλωτές, οι οποίοι εκπροσωπούν περισσότερες από 1.500 τοπικές και εθνικές οργανώσεις, στην πλατεία Μπολίβαρ, στην Μπογοτά. Πρόκειται για σημαντικό γεγονός. Η ανερχόμενη αυτή δύναμη, που αυτοπροσδιορίζεται ως « πολιτικό και κοινωνικό κίνημα », δίνει προτεραιότητα, σύμφωνα με τον Κουάδρος, « στην κινητοποίηση και στις διαδηλώσεις, δηλαδή σε μη θεσμικούς διαύλους συμμετοχής, με σκοπό να συγκεντρώσει δυνάμεις και να μετατραπεί σταδιακά σε εναλλακτική λύση εξουσίας ».
Μολονότι το στιλ του προέδρου Σάντος είναι πολύ διαφορετικό από το στιλ του προκατόχου του, Άλβαρο Ουρίμπε [2], ο σημερινός ηγέτης της Κολομβίας δεν είναι λιγότερο φιλελεύθερος από τον Ουρίμπε, τον οποίον υπηρέτησε ως υπουργός Άμυνας, και επιδιώκει, με την ίδια συνέπεια, τη μετατροπή της χώρας σε παραγωγό πρώτων υλών, εξέλιξη που προϋποθέτει την παραχώρηση στις πολυεθνικές τεράστιων εκτάσεων γης, οι οποίες ήδη έχουν υφαρπαχθεί από τη συγκέντρωση του latifundio [3]. Και αυτό σε μια χώρα όπου, σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές, το 16% των κατοίκων ζει στην ένδεια και το 45% (το 62,1% στην ύπαιθρο) βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας [4].
Ιστορικά απογυμνωμένος, ο αγροτικός κόσμος αποτελεί την καρδιά της Μάρτσα. Ωστόσο, η παρουσία στις τάξεις της του Κομμουνιστικού Κόμματος, της Φιλελεύθερης Αριστεράς της Πιεδάδ Κόρδοβα [5], συνδικάτων, νεολαιίστικων οργανώσεων –ιδιαίτερα του Διευρυμένου Εθνικού Φοιτητικού Συμβουλίου (ΜΑΝΕ), το οποίο προέκυψε από τους αγώνες κατά της ιδιωτικοποίησης των πανεπιστημίων- εναλλακτικών μέσων ενημέρωσης, καθώς και « πολύχρωμων κινημάτων » (γυναίκες, οικολόγοι, ομοφυλόφιλοι και λεσβίες, πολιτιστικοί φορείς κ.ά.), της προσδίδει μια παρουσία στα αστικά κέντρα με φιλοδοξία να ενισχύεται διαρκώς.
Ακόμη σημαντικότερο είναι ότι, με τις ομοιότητες και τις διαφορές τους, οι σύμμαχοι δεν λείπουν : το Κονγκρέσο των λαών (ινδιάνοι ιθαγενείς), η Μίνγκα (επίσης ινδιάνοι), ο Συνασπισμός Κοινωνικών Κινημάτων της Κολομβίας (Comosoc), οι Εκκλησίες για την Ειρήνη και άλλες οργανώσεις [6]. Όλοι συγκλίνουν στους κόλπους του Κοινού Κοινωνικού Δρόμου για την Ειρήνη, πρωτοβουλία που, στις 12 Οκτωβρίου 2012, κατά τη διάρκεια της ημέρας πανεθνικής κινητοποίησης, έβγαλε στον δρόμο 350.000 « αγανακτισμένους », με σύνθημα : « Δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς δουλειά, δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς υγεία, δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς παιδεία ! ».
Διατύπωση θεμιτή, αλλά... λεπτή. Γιατί, στις 18 Οκτωβρίου, με την έναρξη του πρώτου γύρου των συνομιλιών, ο comandante Μάρκες, υπενθυμίζοντας τον πολιτικό χαρακτήρα των FARC, ζήτησε και αυτός « τον δομικό μετασχηματισμό του κράτους ». Μια τέτοια επίδειξη « αλαζονείας » σκανδάλισε την Κολομβία « που αποφασίζει », την Κολομβία των πόλεων και μιας μεσαίας τάξης που έχει βελτιώσει το βιοτικό της επίπεδο, χωρίς να επηρεαστεί ούτε από την κοινωνική καταστροφή ούτε από την ένοπλη σύγκρουση. Ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της κυβέρνησης, Ουμπέρτο δε λα Κάγιε, απάντησε αμέσως ότι, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, « δεν συζητείται το οικονομικό μοντέλο της χώρας [7] ». Στο υπουργείο Άμυνας και στα μέσα ενημέρωσης, οι κατηγορίες έπεφταν βροχή : ακριβώς όπως την εποχή της Πατριωτικής Ενότητας, η Μάρτσα είναι η πολιτική πτέρυγα των « τρομοκρατών » ανταρτών.
Λάθος, απαντούν από τη Μάρτσα. Ενώ η UP είχε προκύψει, το 1985, μετά από πρωτοβουλία των FARC, οι οποίες είχαν εκλέξει δικούς τους βουλευτές, « η Μάρτσα αποτελεί καρπό της σύγκλισης οργανώσεων που έχουν ιδρυθεί νόμιμα, δραστηριοποιούνται ανοιχτά και ειρηνικά ». Στη Μπαράνκα Μπερμέχα, ο Μιγέλ Άνχελ Γκονσάλες, γραμματέας της ACVC, σηκώνει τους ώμους : « Όταν συγκεντρωθήκαμε στην πλατεία Μπολιβάρ, ήμασταν 80.000 αντάρτες ; ». Η ερώτηση προκαλεί γέλιο στον γηραλέο Ροδρίγες, στο Κανταγάγιο : « Από τη μία πλευρά, η εξουσία διαβεβαιώνει ότι το αντάρτικο έχει αφανιστεί, έχει απομονωθεί, έχει απορριφθεί από το σύνολο του λαού... Από την άλλη, ισχυρίζεται ότι είμαστε η πολιτική του πτέρυγα ! Όποιος μπορεί, ας βγάλει άκρη... ».
Στην Κολομβία, υπάρχει κοινωνική σύγκρουση. Ό,τι κι αν σκέφτεται κανείς για κάποιες απεχθείς μεθόδους του αντάρτικου (απαγωγές, δολοφονίες, εμπλοκή σε ορισμένα στάδια της αλυσίδας του εμπορίου ναρκωτικών), ο ένοπλος αγώνας αποτελεί προϊόν της κοινωνικής σύγκρουσης. Δεν προέκυψε από το μηδέν. « Η ρητορική των FARC δεν διαφέρει και πολύ από τη ρητορική ενός κόμματος της Αριστεράς, ενός συνδικάτου ή μιας αντιπολιτευτικής οργάνωσης, στο πλαίσιο μιας δημοκρατίας που έχει υφαρπαχθεί », αναλύει, στη Μπογοτά, ο διευθυντής του εβδομαδιαίου κομμουνιστικού εντύπου « Voz », Κάρλος Λοσάνο.
Αφού ανήκουν στην αντιπολίτευση, δεν προκαλεί καμία έκπληξη που marchadores και farianos [8] συγκλίνουν σε παρόμοιες διεκδικήσεις. Βέβαια, ορισμένες από τις οργανώσεις που αποτελούν τον σκληρό πυρήνα της Μάρτσα προέρχονται από τις ζώνες των συγκρούσεων –την Κάουκα, τη Μαγδαλένα Μέδιο, το Κατατούμπο, το Νορντ Σανταντέρ, την ανατολική Κολομβία- και έχουν συγκροτηθεί μέσα από διαδικασίες αντίστασης που δεν στερούνται αλληλοδιεισδύσεων και διατηρούν ορισμένους διαύλους επικοινωνίας με την εξέγερση (la insurgencia). Οι FARC, από την πλευρά τους, ποτέ δεν εγκατέλειψαν το πολιτικό τους έργο, δημιουργώντας, μετά τις τελευταίες αποτυχημένες διαπραγματεύσεις του 1999-2002, ένα παράνομο κομμουνιστικό κόμμα και ένα μπολιβαριανό κίνημα με παρόμοιο στίγμα. Ωστόσο, στους κόλπους της Μάρτσα, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει την κυρίαρχη παρουσία των κατοίκων της Κολομβίας που υποφέρει και, ως κύριο θύμα της σύγκρουσης, δεν συμφωνεί ούτε με την κατεστημένη τάξη πραγμάτων ούτε με τον ένοπλο αγώνα.
Η κυβέρνηση συζητάει... χωρίς να σταματά την καταστολή
« Μολονότι δεν αρνούμαστε στους εξεγερμένους το καθεστώς της πολιτικής οργάνωσης που διατυπώνει ένα αίτημα μετασχηματισμού, από την άλλη πλευρά, δεν αντιπροσωπεύουν το σύνολο του λαϊκού κινήματος. Θεωρούμε ότι η ειρήνη περνά μέσα από τη συμμετοχή ολόκληρης της κοινωνίας », επιμένει ο Δαβίδ Φλόρες, επίσης εκπρόσωπος της Μάρτσα. Μια θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ; Χωρίς να μπορεί να προσδιορίσει με ακρίβεια τον τρόπο, αυτό ζητά η Πατριωτική Πορεία. Όμως, στη « γενική συμφωνία για τον τερματισμό της σύγκρουσης και την εδραίωση σταθερής και μόνιμης ειρήνης », την οποία υπέγραψαν οι FARC και η κυβέρνηση της Κολομβίας, τον Σεπτέμβριο του 2012, η συμμετοχή της κοινωνίας δεν είχε, αρχικά, προβλεφθεί.
Στην Αβάνα (Κούβα), οι εξεγερμένοι, οι οποίοι αποδέχτηκαν το αίτημα, επέμειναν για άμεση εκπροσώπηση. Η κυβέρνηση, εκτιμώντας αναμφίβολα ότι η παρουσία απεσταλμένων των εργοδοτών, της βιομηχανίας και των ενόπλων δυνάμεων αντιπροσωπεύει το σύνολο της χώρας, προέβλεπε, για « τους άλλους », έναν τρόπο διαβούλευσης δεύτερης κατηγορίας –μέσω Διαδικτύου [9] ! Τελικά, η κυβέρνηση δέχτηκε να διεξαχθεί στην Μπογοτά, από τις 17 έως τις 19 Δεκεμβρίου, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και του Εθνικού Πανεπιστημίου, ένα πολιτικό φόρουμ για την ολοκληρωμένη αγροτική ανάπτυξη. Από τις συζητήσεις, στις οποίες συμμετείχαν 1.314 άνθρωποι (522 οργανώσεις, μεταξύ τους πολλές που δραστηριοποιούνται στους κόλπους της Μάρτσα, η οποία επίσης συμμετείχε ως διακριτή οργάνωση), προέκυψε έντονα η ανάγκη οικοδόμησης ενός προτύπου αγροτικής ανάπτυξης με λιγότερες ανισότητες -πρόκειται ακριβώς για τον γόρδιο δεσμό της σύγκρουσης στην Κολομβία. Οι τετρακόσιες προτάσεις που επεξεργάστηκε το φόρουμ διαβιβάστηκαν και στις δύο πλευρές του τραπεζιού των διαπραγματεύσεων. Σημαντική λεπτομέρεια : ευθυγραμμισμένη με τις σκληρές απόψεις « κατά των διαπραγματεύσεων » του πρώην προέδρου Ουρίμπε, η ισχυρή Εθνική Ομοσπονδία Κτηνοτρόφων (Fedegan) αρνήθηκε να συμμετάσχει στο φόρουμ.
Μερικές εβδομάδες νωρίτερα, ηγετικό στέλεχος της Μάρτσα, καθιστώντας, βέβαια, σαφή τη διαφοροποίησή του και τις διαφωνίες του, μας εκμυστηρευόταν : « Μπορεί κανείς να εγκρίνει ή όχι τις μορφές δράσης τους, είναι, όμως, σίγουρο ότι κατάφεραν να κάνουν το establecimiento [10] να συζητήσει, πράγμα που καμία κοινωνική οργάνωση ή πολιτικό κόμμα δεν έχει καταφέρει ποτέ στη χώρα ». Παραμένει, βέβαια, το γεγονός ότι ο δρόμος είναι μακρύς για να επιτευχθεί η πολυπόθητη « ειρήνη με κοινωνική δικαιοσύνη ». « Δεν κάνεις επανάσταση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων », παραδέχεται με διαύγεια ο Λοσάνο. « Όμως, όπως και οι αντάρτες, έτσι και η κυβέρνηση πρέπει να κάνει υποχωρήσεις. Μέχρι πού είναι έτοιμη να φτάσει ; ». Και, πάνω απ’όλα : είναι διατεθειμένη να παράσχει εγγυήσεις σε μια αντιπολίτευση που δεν ζητά παρά να εκφράζεται δημοκρατικά, αλλά σθεναρά ; « Όσο “αυτοί” κάθονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, εμείς πρέπει να βρισκόμαστε στον δρόμο », λένε στο Μεντεγίν.
Μετά την ψευτο-απόσυρσή τους, το 2005, αρκετοί παραστρατιωτικοί έχουν μεταπηδήσει σε νέες εγκληματικές ομάδες, των οποίων οι μέθοδοι δεν έχουν αλλάξει. Ενώ συνεχίζεται η γενικευμένη καταστολή απέναντι στο κοινωνικό κίνημα -πενηνταεπτά συνδικαλιστές έχουν σκοτωθεί τα τελευταία δύο χρόνια- μέλη της Πατριωτικής Πορείας έχουν υποστεί πολλές αυθαίρετες συλλήψεις, δολοφονίες και εξαφανίσεις. « Εγώ δεν φοβάμαι να αναμιχθώ », λέει μια χωρική στη Σαμπάνα δε Τόρες, στην επαρχία Μαγδαλένα Μέδιο, με ένα πλατύ χαμόγελο. « Αλλά, όπως και ο καθένας, ζητώ από τον Θεό να με προστατεύσει ».
NOTES
[1] « Colombia : Socavando el estado de derecho y consolidando la impunidad », Μπογοτά, 2005.
[2] Βλ. Gregory Wilpert, « Pourquoi la Colombie peut croire à la paix », « Le Monde diplomatique », Οκτώβριος 2012.
[3] Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), το 52% της γης βρίσκεται στα χέρια του 1,15% του πληθυσμού (« El Tiempo », Μπογοτά, 11-11-12).
[4] Caracol Radio, Μπογοτά, 15-3-11.
[5] Μέλος του Φιλελεύθερου Κόμματος (PL), η Κόρδοβα, η οποία, με τη σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης, είχε οριστεί μεσολαβήτρια για την απελευθέρωση αρκετών ομήρων που κρατούσαν οι FARC, καθαιρέθηκε από τη θέση της στη Γερουσία και της απαγορεύτηκε η κατοχή οποιασδήποτε δημόσιας θέσης για δεκαοκτώ χρόνια, λόγω των... « δεσμών της με το αντάρτικο ».
[6] Προς μεγάλη λύπη πολλών, ο Εναλλακτικός Δημοκρατικός Πόλος (PDA), πολιτικός σχηματισμός που εξέφραζε για καιρό την ελπίδα της Αριστεράς, αρνείται κάθε σύγκλιση με τη νέα οργάνωση. Απέβαλε το ΚΚ από τις τάξεις του, λόγω της συμμετοχής του στη Μάρτσα.
[7] « El Tiempo », 21-10-12.
[8] Μέλη των FARC.
[9] Διοργάνωσε, ωστόσο, δεκατρείς περιφερειακές ημερίδες εργασίας, μεταξύ 24 Οκτωβρίου και 23-11-12, με την υποστήριξη και τη συμμετοχή του ΟΗΕ.
[10] (ΣτΜ) το κατεστημένο
Le Monde Diplomatique
Le Monde Diplomatique
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
0 Responses to “Κολομβία : Διαπραγματεύσεις που αγνοούν το κοινωνικό κίνημα”
Δημοσίευση σχολίου