Ελεύθερος Κήρυκας

Γιώργος Μπάρλας

Η άνοδος της Χρυσής Αυγής στις εκλογές της 5ης Μαΐου θεωρήθηκε ως φαινόμενο ολωσδιόλου παροδικό, το οποίο επρόκειτο να πάψει να μας απασχολεί μετά τις εκλογές της 17ης Ιουνίου. Οι τελευταίες έδειξαν ότι τα ποσοστά της Χ.Α. σταθεροποιήθηκαν και σε σφυγμομέτρηση του Οκτωβρίου ήδη η Χ.Α ήταν τρίτο κόμμα με 14%. Επομένως πρόκειται για μια ιδεολογία που ήρθε για να μείνει και να καλύψει κάποιο κενό. Είναι μάλιστα προφανές ότι όσοι ψηφίζουν Χ.Α. δεν είναι όλοι, προς το παρόν, φασίστες ούτε κυνηγούν μετανάστες. Όσο κι αν θα έπρεπε να είναι προσεκτικοί όσον αφορά τις προτιμήσεις τους στην ψήφο, έτσι ώστε να μη βρεθούν στη δύσκολη θέση να ντρέπονται κάποτε γι’ αυτήν, πολλοί από όσους στήριξαν ή στηρίζουν τη Χ.Α., προσδοκούν και κάτι άλλο από το συγκεκριμένο κόμμα.

Πρέπει, επομένως, να αναζητήσουμε τις αιτίες που τους έκαναν να στραφούν προς τα εκεί. Πέραν των πλέον αυτονόητων αιτίων (όξυνση μεταναστευτικού ρεύματος, οικονομική κρίση, άγνοια περί του τι πρεσβεύει ιδεολογικά η Χ.Α.), οι οποίες έχουν αναδειχθεί δεόντως, το γεγονός πως οι έννοιες του έθνους, της παράδοσης και της πατρίδας, τις τελευταίες δεκαετίες στον τόπο μας απαξιώθηκαν, αν δεν γελοιοποιήθηκαν, από την κυρίαρχη ιδεολογία, αποτελεί μια ακόμη αιτία της ανόδου της Χ.Α.

Έτσι τώρα, πολλοί Έλληνες αναζητώντας, εν μέσω σφοδρής κρίσης, καταφύγιο στις έννοιες αυτές, προστρέχουν σε ιδεολογίες που απλώς τις εκμεταλλεύονται με έναν τρόπο πολύ επικίνδυνο ή/και τις γελοιοποιούν ακόμη περισσότερο. Ίσως θα έπρεπε να ήμασταν πολύ πιο προσεκτικοί όταν γινόταν μια σαφής και διαρκής προσπάθεια αποδόμησης του έθνους και της παράδοσης, νομίζοντας ότι έχουμε πλέον εκτοξευθεί σε έναν απροσδιόριστο παγκοσμιοποιημένο ου τόπο (non-lieux), άνευ παράδοσης, ιστορικών ριζών και συνόρων. Κάποιοι καραδοκούσαν βρίσκοντας, ειδικά τώρα, πολύ ελκυστικές τις έννοιες αυτές για την εξυπηρέτηση των δικών τους ιστορικών βλέψεων.

Η Χ.Α. προσπαθώντας να εκμεταλλευθεί χρησιμοθηρικά το εν λόγω κενό μιλάει (ασφαλώς άγαρμπα και τυχοδιωκτικά) λ.χ. για κοινό παρελθόν, το οποίο σίγουρα αγνοεί ή αναζητά τις κοινές ρίζες στο αίμα. Ας αναρωτηθούμε όμως: πόσοι Έλληνες στις τελευταίες δεκαετίες κατανοούσαν τον εαυτό τους με βάση ένα -οποιοδήποτε- κοινό παρελθόν; Πόσοι είχαν εμπιστοσύνη σε έναν συγκεκριμένο ελληνικό πολιτισμό και, επομένως, ήταν σε θέση να τον  υπερασπιστούν από επικίνδυνα πολιτικά μορφώματα ή οτιδήποτε άλλο; Ποια ήταν εκείνη η δέσμη αξιών που θα έδινε νόημα στη συλλογική ύπαρξη των Ελλήνων έτσι ώστε σήμερα να αισθάνονται ότι αυτό το νόημα κινδυνεύει από μια ναζιστική οργάνωση; Νομίζω ότι πολύ δύσκολα θα έβρισκε κανείς επαρκείς απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά, που όσο μένουν αναπάντητα θα δικαιολογούν την έλλειψη αντίστασης στην άνοδο ακροδεξιών/ναζιστικών κομμάτων, δηλώνοντας και την έλλειψη διάθεσης υπεράσπισης ενός πολιτισμού που εντέλει δεν μας αγγίζει εσωτερικά. Αρνούμενοι την κοινωνική δύναμη του παρελθόντος, καταστρέφοντας ουσιαστικά το παρελθόν, ο νεοελληνικός πολιτισμός στερήθηκε σταθερού νοήματος, αντικαθιστώντας το με τη φιλελεύθερη νοοτροπία σε όλα τα επίπεδα. Έτσι, μέχρι να πιστοποιηθεί και να γίνει κτήμα όλων των Ελλήνων η κυρίαρχη ιδέα ότι το παρελθόν μας είναι μια «επινοημένη ιδεολογία» που εξυπηρετούσε ορισμένους σκοπούς και λίγο πριν «αποκαθαρθεί η ιστορία μας από όλες τις απατηλές όψεις της», πρόλαβε η Χ.Α. εκμεταλλευόμενη -ανάμεσα σε άλλα- το παρελθόν, δίνοντας τα δικά της κίνητρα στην κοινωνία και θηρεύοντας οπαδούς.

Ίσως πει κανείς, και πολύ σωστά, ότι, ελλείψει άλλου κοινού νοήματος, καλούμαστε να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία. Αλλά μήπως από μόνη της η δημοκρατία, και ειδικά όπως τη ζούμε στην Ελλάδα, αρκεί για να δώσει νόημα στη ζωή των ανθρώπων ενός συγκεκριμένου τόπου; Τελικά, μήπως πρέπει να ξαναδούμε την ιστορία μας και χωρίς, να εξαγιάζουμε το παρελθόν μας ή να το καταργούμε, να προσπαθήσουμε να συλλάβουμε και να αναδείξουμε ένα κοινό αξιακό πλέγμα που να ανταποκρίνεται κατά το δυνατόν στην ιστορική πραγματικότητα και ικανό να υπηρετεί πραγματικές  κοινωνικές ανάγκες; Προς το παρόν πάντως, τη θέση του αποδομημένου κοινού παρελθόντος, που μέχρι χτες καταλάμβανε η καταναλωτική ευμάρεια και νοοτροπία, εσχάτως προσπαθεί να καταλάβει/ανασυγκροτήσει με τον δικό της τρόπο η Χρυσή Αυγή. Ασφαλώς, μέχρι να βρεθεί ένα συλλογικό νόημα που να αξίζει κανείς να παλέψει γι’ αυτό, πρέπει να αντιμετωπιστεί, πολύ πιο σύντομα, η άνοδος των ακροδεξιών/ναζιστών, διότι σε λίγο θα...νοσταλγούμε τον τρόπο με τον οποίο μιλούσε για το ιστορικό μας παρελθόν ο Καρατζαφέρης και ο ΛΑ.Ο.Σ.

πηγή: Aντίφωνο