Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2012
Άρθρο του οικονομολόγου Ιωάννη Μπιτσίμη
ΑΝΕΡΓΙΑ-ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ-ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΈΛΛΕΙΜΜΑ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ.
(Α) ΣΧΕΣΗ ΑΝΕΡΓΙΑΣ-ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ,
(Β) ΣΧΕΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ,
(Γ) ΣΧΕΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ
Σε μια ανοιχτή οικονομία ισχύει ότι:
(Α) Τη χρονική περίοδο t η σχέση ποσοστού πληθωρισμού (Πt), του προσδοκόμενου ποσοστού του πληθωρισμού την περίοδο t (Πtⁿ) και ανεργίας (ut) δίνεται ως:
Πt = Πtⁿ + (μ+z) - α·ut
Ως γνωστό το ποσοστό πληθωρισμού (Πt) ορίζεται ως το ποσοστό μεταβολής των τιμών του τρέχοντος έτους t σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ ο παράγοντας α δείχνει (αρνητικά) πόσο επηρεάζεται ο πληθωρισμός από την ανεργία. Τέλος, μ ή mark-up είναι η αναπροσαρμογή τιμών από τις εταιρίες (κοινώς καπέλο) και z το επίπεδο μισθών. Έτσι, ο τύπος αυτός μας δείχνει ότι ο πληθωρισμός εξαρτάται ανάλογα από τον προσδοκόμενο πληθωρισμό και αντιστρόφως ανάλογα από την ανεργία.
* Ένας μεγαλύτερος προσδοκόμενος πληθωρισμός συνεπάγεται ένα μεγαλύτερο σημερινό πραγματικό πληθωρισμό. Φόβοι για πιθανές οικονομικές κρίσεις, κατευθυνόμενα άστοχα δημοσιεύματα, απαισιόδοξες και ελεγχόμενες καιροσκοπικές δηλώσεις και προβλέψεις επηρεάζουν επομένως την οικονομία και ιδιαιτέρα την καθημερινή ζωή των πολιτών μιας χώρας. Μια άβουλη κυβέρνηση έρχεται να επιτείνει το πρόβλημα αυτό.
* Όσο μεγαλύτερο είναι το μ ή mark-up ή όσο μεγαλύτερο είναι z το επίπεδο μισθών ,δηλαδή οι μισθοί , τόσο πιο μεγάλος είναι ο πραγματικός πληθωρισμός σε μια χώρα. Ο πληθωρισμός καλπάζει και τα προϊόντα είναι ακριβά όταν οι εταιρίες αισχροκερδούν εκμεταλλευόμενες την μεγάλη ζήτηση ενός κοινού που έχει αρκετά χρήματα για να ξοδέψει ή όταν η χώρα αναγκάζεται να εισάγει ακριβά προϊόντα.
* Όσο μεγαλύτερη είναι η ανεργία ή οι μισθοί είναι πιο χαμηλοί, τόσο χαμηλότερος είναι ο πληθωρισμός. Λογικό αφού οι χαμηλότεροι μισθοί θα αναγκάσουν τις επιχειρήσεις να ρίξουν κοινώς τις τιμές λόγω χαμηλότερης ζήτησης. Βεβαίως, από την υψηλή ανεργία και κατά συνεπεία τον χαμηλό πληθωρισμό βγαίνει κερδισμένος συνήθως εκείνος ο οποίος έχει υψηλές τραπεζικές καταθέσεις, λαμβάνει σταθερά εισοδήματα, εμβάσματα από το εξωτερικό και κάθε άλλου λογής χρηματικές αποδόσεις οι οποίες ως γνωστό φθείρονται από τον πληθωρισμό, ενώ με την οικονομική άνεση που τον διακατέχει μπορεί εύκολα να αγοράσει εργατικό δυναμικό σε συμφέρουσες συνθήκες .
(Β) Σε μια οικονομία σε ισορροπία όπου η ζήτηση των αγαθών ισούται με την προσφορά τους συμφώνα με την εξίσωση IS, καθώς επίσης και η νομισματική προσφορά ισούται με την ζήτηση του νομίσματος συμφώνα με την εξίσωση LM, η συνολική ζήτηση εξαρτάται:
* ανάλογα από την ιδιωτική κατανάλωση C (Y – T), η οποία με την σειρά της εξαρτάται από το κατά κεφαλήν εισόδημα Υ των πολιτών και μειώνεται με την φορολογία Τ.
* ανάλογα από το επίπεδο των επενδύσεων I (Y, i), τα οποία μειώνονται από τον πληθωρισμό και τα επιτόκια δανεισμού i.
ανάλογα από την προσφορά του νομίσματος M/P από την κεντρική τράπεζα (=κρατικά ομόλογα),
* ανάλογα από τις δημόσιες δαπάνες G,
* αντιστρόφως ανάλογα από την φορολογία Τ
* και αντιστρόφως ανάλογα από τα επιτόκια δανεισμού i.
μαθηματικά ως:
IS: Y = C (Y – T) + I (Y, i) + G Y = Y M/P, G, T
LM: M/P= YL (i) + + -
Σύμφωνα με τον νόμο του Οkun Δu = - k gyt , η μεταβολή του δείκτη ανεργίας Δu εξαρτάται αρνητικά από τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας gyt κατά ένα παράγοντα k που λέγεται συντελεστής Οkun . Αναπτύσσεται η οικονομία και άρα πληθαίνουν οι θέσεις εργασίας και κατά συνέπεια μειώνεται η ανεργία ενώ αυξάνονται και οι μισθοί.
Βάσει του νόμου okun και της συνάρτησης συνολικής ζήτησης μπορούμε να υποθέσουμε ότι εν πρωτοις η συνολική ζήτηση των αγαθών (και άρα η συνολική ακαθάριστη εγχώρια παραγωγή ενός κράτους) εξαρτάται βασικά από την πραγματική προσφορά του νομίσματος από την κεντρική τράπεζα. Άρα η μεταβολή του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος εξαρτάται από την μεταβολή της νομισματικής προσφοράς πλην τον πληθωρισμό.
* Κατά συνέπεια αύξηση της νομισματικής προσφοράς (κρατικός δανεισμός μέσω ομολόγων) αυξάνουν την εσωτερική κατανάλωση και το εγχώριο προϊόν, αντιθέτως μειώσεις του κρατικού δανεισμού μειώνουν την ζήτηση και την συνολική παραγωγή. Επομένως εάν ένα κράτος δεν μπορεί να δανειστεί ή στην προκειμένη περίπτωση της Ελλάδας δεν δανείζεται με τους όρους που αυτό θέλει είναι καταδικασμένο στην ύφεση.
(Γ) Ένα σχετικά υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα δεν είναι ούτε κακό ούτε καλό. Τα ελλείμματα ή πλεονάσματα χρησιμεύουν για να διανέμουν στον χρόνο τα δεινά της φορολογίας. Σε περιόδους δηλαδή ύφεσης , ή υψηλών δημοσίων δαπανών ο δανεισμός μπορεί να ανακινήσει την οικονομία, ενώ σε περιόδους ανάπτυξης είναι χρήσιμο οι κυβερνήσεις να δημιουργούν και να αποταμιεύουν πλεονάσματα. Η πολιτική βούληση βέβαια παίζει καθοριστικό ρολό πότε θα πάρει τις γενναίες αποφάσεις για έναν έκτακτο δανεισμό (πιθανός πόλεμος και χρηματοδότηση του, επενδυτικά προγράμματα, αλλά και κατασπατάληση δημοσίου χρήματος η οποία δεν μπορεί να καλυφθεί αλλιώς παρά με εξωτερικό δανεισμό, φορτώνοντας στις μελλοντικές γενιές αυτά τα οποία καταναλώνουν οι προηγούμενες)
Έλλειμμα = r ·Bt-1 + Gt – Tt (r= i-π πραγματικά επιτόκια διορθωμένα βάσει πληθωρισμού)
Σε πραγματικούς όρους το δημοσιονομικό έλλειμμα ισούται με το πραγματικό Έλλειμμα υπολογισμένο βάσει πραγματικού επιτοκίου συν τους τόκους του συν τις τρέχουσες δημοσιονομικές δαπάνες πλην την φορολογία. Αύξηση του επιτοκίου καθώς επίσης και αύξηση των δαπανών μέσω προγραμματικών κρατικών παροχών σε συνάρτηση με μια καιροσκοπική μείωση της φορολογίας αυξάνουν κατά πολύ το δημοσιονομικό έλλειμμα. Η διαφορά Gt – Tt είναι το πρωτογενές έλλειμμα. Συνεπώς μια καιροσκοπική μείωση των φόρων τα προηγούμενα χρόνια ή μια εκτεταμένη φοροδιαφυγή προηγουμένων χρόνων συνεπάγεται περισσότερους φόρους τα επόμενα χρόνια. Για να υπάρξει λοιπόν ένα πλεόνασμα πρέπει:
* Οι κυβερνήσεις να ελέγχουν συνεχώς τα πλεονάσματα με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορούν να πληρώνουν τουλάχιστον τους τόκους του ελλείμματος και να προσπαθούν σιγά-σιγά να δημιουργούν και νέα αποθεματικά για περαιτέρω μείωση του.
* Το έλλειμμα επομένως και η συσσώρευση τους είναι πολιτική βούληση των κυβερνήσεων οι οποίες πρέπει να πάρουν γενναίες αποφάσεις ώστε να έχουν ένα αξιοπρεπές και δίκαιο φορολογικό σύστημα ώστε να εισπράττει καλύτερα τους φόρους, οι εκάστοτε υπουργοί οικονομικών να μπορούν να κρατάνε σε λογικά επίπεδα τις δημόσιες δαπάνες αποφεύγοντας καιροσκοπικές παροχές και ταυτόχρονα να στηρίζουν την ανάπτυξη ώστε η φορολογία και η κρατική επιχορήγηση να μην εμποδίζουν την ιδιωτική πρωτοβουλία να αναπτυχθεί και να δώσει ώθηση στο εγχώριο προϊόν.
* Ο συνήθης τρόπος για να μειωθεί το έλλειμμα είναι να χτυπηθεί η δημοσιονομική δαπάνη και να αυξηθεί η φορολογία, αυτό όμως είναι ένας αντιλαϊκός τρόπος ο οποίος γεννάει αναταραχές και ανασφάλεια οι οποίες επηρεάζουν και αυτές με την σειρά τους άμεσα τα spreads των δανείων που έχει προσυπογράψει η κυβέρνηση με αποτέλεσμα περαιτέρω ύφεση. Μόνο σε βάθος χρόνου ( Στο τέλος των Ναπολεόντειων πολέμων η Αγγλία στις αρχές του 1800 η Αγγλία είχε σχέση ΑΕΠ/Χρέους = 200% για το οποίο χρειάστηκε ένας αιώνας για να κατεβεί στο 30% !!! την ιδία στιγμή η Ελλάδα του 2010 είχε σχέση ΑΕΠ/χρέος της τάξης περίπου 155% και καλείται να το μειώσει στο 110% μέσα σε μια επταετία!!!) και με καθοριστικές διαπραγματεύσεις με τους δανειστές μπορεί να καθορισθεί ένας χρονικός ορίζοντας που με χαμηλά επιτόκια δανεισμού, θα επιτρέψει στις κυβερνήσεις να ασκήσουν μια σωστή δημοσιονομική πολιτική αποπληρωμής του χρέους ενώ παράλληλα δεν θα πλήξει τις οικονομικές δυνάμεις του τόπου.
* Η ιδέα παραγραφής και άρνησης πληρωμών σίγουρα μπορεί να είναι ελκυστική αλλά καταδικάζει την χώρα αυτή στο μέλλον γιατί οι αγορές δεν θα εμπιστεύονται πλέον τις όποιες εκκλήσεις της για δανεισμό.
Αντί επιλόγου.
θα έλεγα πως αυτή η μικρή μελέτη έγινε γιατί θεώρησα αδιανόητο πως κάποιοι στην κυβέρνηση και στα οικονομικά κλιμάκια να μην ξέρουν αυτά τα θέματα, πως κάποιοι ''ΦΩΣΤΗΡΕΣ'' με δεκαπλάσιες (θεωρητικά) σπουδές από έναν μέσο οικονομολόγο σαν εμένα να αγνοούν τα θεμελιώδη στοιχεία της μακροοικονομικής επιστήμης και κατά συνέπεια να αγνοούν την καταστροφή του Ελληνικού Λαού. Θεώρησα αναγκαίο να αποδείξω ότι δεν πάμε καλά με επιστημονικά-οικονομικά επιχειρήματα χωρίς να χρωματίσω τις απόψεις μου αυτές ούτως ώστε να βγάλει ο καθένας ασφαλή συμπεράσματα. Το τι ακριβώς συμβαίνει αυτή την στιγμή στην Ελλάδα είναι λάθος αποφάσεις και αυτό αποδεικνύεται με αυτή την εργασία. Δεν θα σχολιάσω βέβαια γιατί σε αυτόν τον τόπο συμβαίνει σχεδόν πάντα να επιλέγεται και να εφαρμόζεται η λάθος απόφαση (λάθος μόνο εις βάρος του λαού και σωστό για κάποιους λίγους πέραν του έθνους) από την πολιτική ηγεσία του τόπου, αυτό είναι έργο δικό σας και όχι της εργασίας μου. Ευχαριστώ για την τιμή που μου κάνατε διαβάζοντας την.
Με τιμή Ι. Μ
Οικονομολόγος
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
0 Responses to “Άρθρο του οικονομολόγου Ιωάννη Μπιτσίμη”
Δημοσίευση σχολίου