Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2013
Που οδηγείται η Αίγυπτος;
Βασίλης Γιαννακόπουλος, γεωστρατηγικός αναλυτής και συγγραφέας του βιβλίου «Αραβική Άνοιξη»
Πολιτικο-θρησκευτικά διαιρεµένος ο αιγυπτιακός λαός∆ύο χρόνια µετά την αποµάκρυνση του Mubarak από την εξουσία, η Αίγυπτος συνεχίζει να
αναζητά το δρόµο προς την οµαλότητα και την ευηµερία. Στα τέλη του 2011, η Κάτω Βουλή
εξέλεξε µια εκατονταµελή Συνταγµατική Συνέλευση, η οποία επιφορτίσθηκε την κατάρτιση του
νέου αιγυπτιακού Συντάγµατος. Η εν λόγω συνέλευση απαρτίζονταν από κοσµικούς και
ισλαµιστές, µε τους ισλαµιστές να υπερέχουν αριθµητικά. Για το λόγο αυτό, οι περισσότεροι
επικριτές του νέου Συντάγµατος προέρχονται από τις τάξεις των φιλελεύθερων, των κοσµικών
και των χριστιανών. Σύµφωνα µε τις καταγγελίες τους, το νέο Σύνταγµα δεν προστατεύει
επαρκώς τις προσωπικές ελευθερίες και τα δικαιώµατα των µειονοτήτων, καθιστά
παντοδύναµη την εκτελεστική εξουσία και διατηρεί πολλά από τα επί εποχής Mubarak
προνόµια των στρατιωτικών. Το νέο Σύνταγµα κατοχυρώνει µεταξύ άλλων την αυτονοµία και
το απόρρητο του οικονοµικού προϋπολογισµού των στρατιωτικών, την επιλογή της ηγεσίας
των ενόπλων δυνάµεων, παρέχει επιπρόσθετες εξουσίες εν καιρώ πολέµου, καθώς και
επίσηµο ρόλο στη διαµόρφωση της εξωτερικής πολιτικής και της εθνικής στρατηγικής για την
ασφάλεια της χώρας. Επιπρόσθετα, δίνει το δικαίωµα στους στρατιωτικούς να δικάζουν
πολίτες υπό ορισµένες συνθήκες στα στρατοδικεία, παρά τις έντονες αντιδράσεις εγχώριων
και διεθνών οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Καταγγελίες υπάρχουν και από την
πλευρά των ισλαµιστών και σαλαφιστών, καθώς αρκετοί από αυτούς υποστηρίζουν ότι «δεν
προστατεύεται η ισλαµική ταυτότητα της Αιγύπτου». Σύµφωνα µε το άρθρο 2 του νέου
Συντάγµατος, «Το Ισλάµ είναι η θρησκεία του κράτους και η αραβική η επίσηµη γλώσσα του.
Οι αρχές της ισλαµικής σαρία είναι η κύρια πηγή της νοµοθεσίας». Οι σαλαφιστές ζήτησαν την
αντικατάσταση της λέξης «αρχές» µε τη λέξη «νόµοι». Ωστόσο, το αίτηµά τους απορρίφθηκε.
Στις 22 Νοεµβρίου του 2012, ο Αιγύπτιος πρόεδρος
Mohammed Morsi εξέδωσε ένα αµφιλεγόµενο διάταγµα, το
οποίο προέβλεπε ότι «οι αποφάσεις του είναι απρόσβλητες
από τον έλεγχο της δικαστικής εξουσίας, µέχρι την έγκριση
του νέου Συντάγµατος». Το γεγονός αυτό, που
χαρακτηρίσθηκε από τους δικαστικούς ως «αρπαγή της
εξουσίας», δίχασε την αιγυπτιακή πολιτεία και αποτέλεσε την
έναρξη ενός νέου γύρου βίαιων ταραχών. Θα πρέπει να
τονισθεί ότι ο Αιγύπτιος πρόεδρος προχώρησε στην έκδοση
του εν λόγω διατάγµατος εκµεταλλευόµενος τη χρονική
στιγµή των θετικών σχολίων προς το πρόσωπό του από τη
διεθνή κοινότητα, για την εµπλοκή του αφενός στην
κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, αφετέρου της
έγκρισης ενός δανείου 4,8 δισ. δολαρίων από το ∆ΝΤ προς
την Αίγυπτο.
Από την επόµενη κιόλας ηµέρα, πραγµατοποιήθηκαν
µαζικές διαδηλώσεις, συγκρούσεις µεταξύ υποστηρικτών και
αντιπάλων του Morsi, απεργίες δικαστών και πυρπολήσεις γραφείων της ΜουσουλµανικήςΑδελφότητας. Στις 15 ∆εκεµβρίου διεξήχθη δηµοψήφισµα για την υιοθέτηση του νέου
Συντάγµατος, το οποίο εγκρίθηκε επίσηµα δέκα ηµέρες αργότερα. Όλα αυτά τα γεγονότα
είχαν ως αποτέλεσµα δεκάδες Αιγύπτιοι να χάσουν τη ζωή τους και η κατάσταση στη
γειτονική Αίγυπτο να τεθεί εκτός ελέγχου.
Οι αναταραχές, που προηγήθηκαν για την κατάρτιση του νέου Συντάγµατος, αποκάλυψαν ότι
ο αιγυπτιακός λαός είναι σηµαντικά διαιρεµένος σε πολιτικο-θρησκευτικό επίπεδο και ότι η
κατάσταση θα µπορούσε να επιδεινωθεί περαιτέρω. Οι φιλελεύθερες και κοσµικές πολιτικές
δυνάµεις δυσπιστούν ότι η χώρα κυβερνάται δηµοκρατικά. Οι αντίπαλοι του ισλαµιστή και
πρώην ηγετικού στελέχους της Μουσουλµανικής Αδελφότητας, Mohammed Morsi, πιστεύουν
ότι επιδιώκει να ελέγξει το σύνολο του πολιτικού συστήµατος. Από την άλλη πλευρά, οι
υποστηρικτές του προέδρου κατηγορούν το δικαστικό σύστηµα για χρήση της εξουσίας του,
µέσω δικαστικών αποφάσεων, προκειµένου αφενός να αποδυναµώσει θεσµικά τους
ισλαµιστές, αφετέρου να περιορίσει την εξουσία του Morsi. Μάλιστα, αποκαλούν τους
δικαστές ως «συνεχιστές του Mubarak», «εθνικιστές» και «εχθρούς του ισλαµικού νόµου».
Σύσταση του Εθνικού Μετώπου Σωτηρίας
Ως αντίδραση στην έκδοση του διατάγµατος από τον Αιγύπτιο πρόεδρο στα τέλη Νοεµβρίου
του 2012, µε σκοπό την επέκταση της εξουσίας του, προκλήθηκε η συνένωση ενός µέρους
της διαιρεµένης αιγυπτιακής αντιπολίτευσης. Συγκεκριµένα, συστάθηκε το Εθνικό Μέτωπο
Σωτηρίας (National Salvation Front – NSF), από προσωπικότητες όπως ο πρώην γενικός
διευθυντής της ∆ιεθνούς Υπηρεσίας Ατοµικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency
- IAEA), Mohamed El Baradei (συντονιστής του NSF), ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και
επικεφαλής του Αραβικού Συνδέσµου, Amr Moussa, ο ηγέτης του αριστερού κόµµατος
«Αξιοπρέπεια» (Dignity Party), Hamdeen Sabahi, κτλ.
Το NSF απείλησε να µποϋκοτάρει τις προσεχείς βουλευτικές εκλογές (αναµένεται να
διεξαχθούν στις 25 Φεβρουαρίου 2013), εάν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήµατά του, όπως ο
σχηµατισµός µιας κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας και η διεξαγωγή πρόωρων προεδρικών
εκλογών. Μάλιστα, τα ηγετικά στελέχη του NSF αρνήθηκαν πρόσφατη πρόσκληση για
συνάντηση µε το Morsi, επικαλούµενα ότι «ένας διάλογος µεταξύ των δύο πλευρών θα είναι
κενός περιεχοµένου».
Επιστροφή των στρατιωτικών στην εξουσία (;)
Στα τέλη Ιανουαρίου του 2013, για άλλη µια φορά, ο
Αιγύπτιος πρόεδρος αντιµετώπισε µια σειρά σοβαρών
προκλήσεων, όπως οι πολυήµερες διαµαρτυρίες και
ταραχές σε αρκετές πόλεις της χώρας. Οι πρόσφατες
ταραχές φαίνεται ότι οφείλονται σε διάφορους λόγους.
Ωστόσο, τα γεγονότα ξεκίνησαν στις 25 Ιανουαρίου
(δεύτερη επέτειος της αιγυπτιακής εξέγερσης) στο Κάιρο.
Στη συνέχεια, αφού επεκτάθηκαν στην Αλεξάνδρεια και σε
άλλες αιγυπτιακές µεγαλουπόλεις, µετατράπηκαν σε
διαδηλώσεις κατά του Αιγύπτιου προέδρου. Μάλιστα,
αρκετά από τα συνθήµατα, που ακούσθηκαν στη διάρκεια
των διαδηλώσεων, κατηγορούσαν το Morsi για «προδοσία
της επανάστασης».
Στη διάρκεια όλων αυτών των εξελίξεων, ο αιγυπτιακός
στρατός φρόντισε να παραµείνει σιωπηλός. Ωστόσο, αν
συνεχισθεί η ίδια κατάσταση, τότε δεν είναι απίθανο να
αποφασίσει την εκ νέου ανάληψη της εξουσίας. Το πρώτο
βήµα προς αυτή την κατεύθυνση πραγµατοποιήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2013, όταν λόγω των
εκτεταµένων ταραχών ο Morsi κήρυξε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης το Πορτ Σάιντ, το
Σουέζ και την Ισµαϊλίγια. Η αντίδραση του στρατού ήταν άµεση. Χιλιάδες στρατιώτες
αναπτύχθηκαν στους δρόµους των εν λόγω µεγαλουπόλεων, προκειµένου να επιβάλουν την τάξη, αλλά ταυτόχρονα «υπενθύµιζαν» στον αιγυπτιακό λαό ότι «η στρατιωτική εξουσία είναι
ισχυρότερη και ασφαλέστερη του Morsi». Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση-προειδοποίηση του
αρχηγού των αιγυπτιακών ενόπλων δυνάµεων και υπουργού Άµυνας, Abdul Fatah Al-Sisi, ότι
«η συνέχιση της διαµάχης των διαφορετικών πολιτικών δυνάµεων για τη διαχείριση των
κρατικών υποθέσεων µπορεί να οδηγήσει στην κατάρρευση του κράτους».
Έκτοτε, ο έλεγχος των συγκεκριµένων περιοχών πέρασε στα χέρια των στρατιωτικών και
αυτό καταλογίζεται ως ένα στρατηγικό λάθος του Morsi, καθώς θα µπορούσε να του στοιχίσει
την προεδρία ή τουλάχιστον την απώλεια ενός µέρους της εξουσίας του.
Πρωτοβουλία δέκα σηµείων του Al-Azhar
Στις 31 Ιανουαρίου, εκπρόσωποι από ένα ευρύ φάσµα πολιτικών κοµµάτων συναντήθηκαν
στο Κάιρο, όπου αφού προηγουµένως καταδίκασαν τη συνεχιζόµενη βία, συνυπέγραψαν την
πρωτοβουλία δέκα σηµείων του Al-Azhar, προκειµένου να τεθεί ένα τέρµα στην πολιτική
κρίση της χώρας. Επικεφαλής της συνάντησης ήταν ο µεγάλος ιµάµης του τεµένους Al-Azhar
του Καΐρου, Ahmed El-Tayib, ενώ παρευρέθηκαν εκπρόσωποι πολιτικών κοµµάτων
(συµπεριλαµβανοµένης της Μουσουλµανικής Αδελφότητας), τριών εκκλησιών (κοπτική,
καθολική και ευαγγελική) και σαλαφιστές ιεροκήρυκες.
Παρότι η συνάντηση σκόπευε στον τερµατισµό της αιµατοχυσίας, τα αντιπολιτευόµενα
πολιτικά κόµµατα δήλωσαν ότι «δεν δεσµεύονται να απέχουν από µαζικές διαµαρτυρίες».
Πράγµατι, την επόµενη ηµέρα, Αιγύπτιοι διαδηλωτές συγκρούστηκαν µε την αστυνοµία έξω
από το προεδρικό µέγαρο και την πλατεία Tahrir στο Κάιρο, ενώ δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές
βγήκαν στους δρόµους σε ολόκληρη τη χώρα, απαιτώντας την παραίτηση της κυβέρνησης
του πρωθυπουργού Hisham Qandil, την τροποποίηση του πρόσφατα εγκεκριµένου
Συντάγµατος και το διορισµό ενός νέου γενικού εισαγγελέα.
Χάος, ανθρώπινες απώλειες και ανεξέλεγκτες καταστάσεις
Σε απάντηση των συνεχιζόµενων βίαιων ταραχών, που από τις 25 Ιανουαρίου 2013 στοίχισαν
τη ζωή σε περισσότερους από 60 Αιγύπτιους, ο πρόεδρος Morsi δήλωσε ότι «ο στρατός θα
ενεργήσει µε περισσότερη αποφασιστικότητα» και ότι «η αντιπολίτευση, που βρίσκεται πίσω
από τα βίαια επεισόδια, θεωρείται πολιτικά υπεύθυνη». Από την πλευρά της, η αντιπολίτευση
κατηγόρησε τον Αιγύπτιο πρόεδρο ως υπεύθυνο για την κατάσταση στη χώρα. Ωστόσο, το
βέβαιο είναι ότι ο δρόµος για την αποκλιµάκωση της πολιτικής κρίσης είναι µακρύς.
Στην παρούσα φάση, διακρίνονται δύο κύριες πολιτικές δυνάµεις, που έχουν τεθεί
αντιµέτωπες: η Μουσουλµανική αδελφότητα µε τους σαλαφιστές απέναντι στους
αντιπολιτευόµενους κοσµικούς και φιλελεύθερους. Ο Αιγύπτιος πρόεδρος, πέρα από τη δεινή
οικονοµική κατάσταση της χώρας, το σοβαρό έλλειµµα ασφάλειας στο βόρειο Σινά και τα
προβλήµατα των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας, καλείται να αντιµετωπίσει και µια σειρά
από µείζονες εσωτερικές πολιτικές προκλήσεις, που οδηγούν τη χώρα σε πολιτικό αδιέξοδο
και σε επιδείνωση της εσωτερικής κατάστασης ασφάλειας. Όµως, αν συνεχίσει τη σκληρή
γραµµή, που υιοθέτησε ως λύση του προβλήµατος, αναµένεται να οδηγήσει αφενός τη χώρα
στο χάος, στον πολλαπλασιασµό των ανθρώπινων απωλειών (ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της
διεξαγωγής των επερχόµενων βουλευτικών εκλογών), αφετέρου στην αποµάκρυνσή του από
την εξουσία. Κάτω από ορισµένες συνθήκες, η εσωτερική συγκρουσιακή κατάσταση είναι
δυνατόν να επεκταθεί σε περιφερειακό επίπεδο, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξει και
προσωρινό πρόβληµα στην ασφαλή διέλευση των πλοίων από τη διώρυγα του Σουέζ.
Ο αγώνας του αιγυπτιακού λαού και της συνεχώς αυξανόµενης αντιπολίτευσης, κυρίως για
την τροποποίηση του Συντάγµατος και την εξυγίανση του δικαστικού συστήµατος, θα
συνεχισθεί σε βάθος χρόνου. Βέβαια, µέχρι να επιτευχθούν οι στόχοι τους, δεν είναι απίθανο
το Ανώτατο Στρατιωτικό Συµβούλιο (Supreme Council of the Armed Forces - SCAF) να
εκµεταλλευθεί την ευκαιρία και να αναλάβει εκ νέου την εξουσία.
πηγη:http://www.geostrategy.gr/
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
.jpg)
0 Responses to “Που οδηγείται η Αίγυπτος; ”
Δημοσίευση σχολίου